γράφει ο Δημήτρης Παπαδιώτης, SV1SN
Τι είναι ο Ραδιοερασιτεχνισμός;
Σύμφωνα με το Διεθνή Κανονισμό Ραδιοεπικοινωνιών, ο ραδιοερασιτεχνισμός είναι «ΥΠΗΡΕΣΙΑ ραδιοεπικοινωνίας που έχει ως σκοπό την αυτοδιδασκαλία, την αλληλοεπικοινωνία, την τεχνολογική έρευνα και την τηλεπικοινωνιακή υποστήριξη επιχειρήσεων βοήθειας σε περιπτώσεις καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και καταστροφών, που διεξάγεται από ερασιτέχνες, δηλαδή από πρόσωπα κατάλληλα εξουσιοδοτημένα, που ασχολούνται με τη ραδιοηλεκτρική τεχνική αποκλειστικά για προσωπικό σκοπό και χωρίς οικονομικό όφελος.»
Είναι ένα hobby, μία ευχάριστη απασχόληση, που έχει σχέση με τη χρήση των ασύρματων επικοινωνιών, την έρευνα και τους πειραματισμούς πάνω σ αυτές.
Έχει εκατομμύρια θιασώτες σε όλο τον κόσμο, που στο μεγαλύτερο μέρος τους δεν έχουν άμεση σχέση με τα ηλεκτρονικά ή της τηλεπικοινωνίες, αλλά προέρχονται από διάφορα επαγγέλματα. Τα πιο σπάνια επαγγέλματα αντιπροσωπεύονται στον ραδιοερασιτεχνισμό.
Η ίδια ποικιλία ισχύει και για τις ηλικίες, τις κοινωνικές τάξεις, την οικονομική δυνατότητα, τη μόρφωση, την εθνικότητα, τη φυλή και το φύλο. Κοινό σε όλους αυτούς τους ανθρώπους, είναι η αγάπη τους για τα ηλεκτρονικά και τις επικοινωνίες.
Παρεξηγημένη λέξη;
Δυστυχώς όμως στη χώρα μας η λέξη «ραδιοερασιτέχνης» χρησιμοποιείται από πολλούς λαθεμένα, ίσως από άγνοια, πολλές φορές όμως σκόπιμα, εννοώντας πολλές φορές τους ασχολούμενους με παράνομους ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάτι που βέβαια δεν ισχύει σε καμιά περίπτωση.
Ιστορική Διαδρομή του ραδιοερασιτεχνισμού
Ουδείς γνωρίζει πότε ακριβώς εμφανίστηκαν οι πρώτοι ραδιοερασιτέχνες, είναι όμως βέβαιο ότι ο Marconi υπήρξε ραδιοερασιτέχνης.
Μετά τα πρώτα πειράματα του Marconi στις αρχές του αιώνα πολλοί «τρελοί» νέοι της εποχής άρχισαν να πειραματίζονται, επιτυγχάνοντας ασύρματες επικοινωνίες μεταξύ τους και σιγά σιγά βρέθηκαν στην πρωτοπορία της ασύρματης επικοινωνίας.
Η εξέλιξη προχώρησε πολύ γρήγορα, οι ραδιοερασιτέχνες άνοιγαν τον δρόμο προς τα εμπρός και ακολουθούσαν πολλοί.
Σε αναγνώριση της μεγάλης προσφοράς τους στις σύγχρονες τηλεπικοινωνίες, οι αρμόδιοι Διεθνείς Οργανισμοί που συστάθηκαν αργότερα, παραχώρησαν εκτεταμένες περιοχές στο φάσμα ραδιοσυχνοτήτων για αποκλειστική χρήση από τους ραδιοερασιτέχνες.
Στην Ελλάδα, οι πρώτοι ραδιοερασιτέχνες εμφανίστηκαν το 1935. Τότε, χωρίς κρατικές άδειες και με μηχανήματα κατασκευασμένα από τα πιο απίθανα υλικά και με πρωτόγονα μέσα, κατάφερναν να επικοινωνούν με όλο τον Κόσμο, δίνοντας το παρόν της «μικρής» Ελλάδας σε μία παγκόσμια προσπάθεια. (Αξίζει να αναφερθούν ο Στρατηγός Γιώργος Ζαρίφης, ο Νάσος Κουκούλης και άλλοι).
Μόλις το 1972, έγινε ο Νόμος (1244/72) για το ραδιοερασιτεχνισμό στην Ελλάδα και δόθηκαν οι πρώτες άδειες μετά από εξετάσεις.
Έτσι και η Ελλάδα, που μετέχει στην ΙΤU, (τη Διεθνή Ένωση Τηλεπικοινωνιών), ακολουθώντας τις πιο πολλές χώρες, νομιμοποίησε τον ραδιοερασιτεχνισμό, τόσο για λόγους εκμετάλλευσης των προσπαθειών των ραδιοερασιτεχνών στην εν γένει ανάπτυξη της ραδιοηλεκτρικής τεχνικής, όσο και για λόγους γενικότερης κρατικής πολιτικής, ήτοι τη δημιουργία αποθέματος πεπειραμένων χειριστών ασυρμάτου και ειδικευμένων τεχνικών, που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν αμέσως από το Κράτος σε περιπτώσεις αναγκών πολέμου ή ειρήνης, αλλά και για λόγους διαπαιδαγώγησης και υποκίνησης των νέων προς έρευνα, παραγωγή και κατανάλωση ηλεκτρονικού υλικού.
Προσφορά των ραδιοερασιτεχνών
Εκτός από τον πειραματισμό και την αυτοεκπαίδευση, οι ραδιοερασιτέχνες προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες σε περιπτώσεις έκτακτων αναγκών, όταν τα Κρατικά μέσα επικοινωνίας δεν επαρκούν ή έχουν αχρηστευθεί. Ενδεικτικά αναφέρονται:
- Σεισμός Καλαμάτας 13-9-1986. Πολύτιμη τηλεπικοινωνιακή κάλυψη της Αθήνας με την πληγείσα από το σεισμό περιοχή.
- Ιόνιο 1984. Διάσωση δύο χειριστών της Πολεμικής Αεροπορίας, χάρις στη βοήθεια των ραδ/χνών.
- Σεισμός στην Τουρκική πόλη ΕRZINKAN, Μάρτιος 1992. Έλληνες Ραδιοερασιτέχνες πήγαν αμέσως εκεί και έθεσαν στη διάθεση των Τούρκων τις γνώσεις, την πείρα και τους ασυρμάτους τους.
- Σεισμός τον Μάιο 1995 στο Αίγιο. Οι ραδιοερασιτέχνες της περιοχής συντόνισαν τηλεπικοινωνιακά το κλιμάκιο του ΟΑΣΠ με το επιχειρησιακό κέντρο της Αθήνας και τη διακίνηση μηνυμάτων εντολών.
- Σεισμός τον Αύγουστο 2003 στη Λευκάδα. Η ίδια πολύτιμη βοήθεια, που προκάλεσε τον θαυμασμό και απέσπασε τα ευμενέστατα σχόλια των υπευθύνων Αρχών.
Τρόποι Επικοινωνίας των ραδιοερασιτεχνών
Οι ραδιοερασιτέχνες χρησιμοποιούν για τις επικοινωνίες τους:
- Τα βραχέα κύματα (HF) για επαφές με όλο τον κόσμο.
- Τα υπερβραχέα κύματα (VHF-UHF) για κοντινές αποστάσεις αλλά και με περιοχές εκτός χώρας με εκμετάλλευση της τροποσφαιρικής διάδοσης, σποραδικού Ε, δι-ισημερινή διάδοση, ανάκλαση στη Σελήνη και ανάκλαση από τον ιονισμό της ατμόσφαιρας που δημιουργείται από βροχές μετεωριτών.
- Τα σήματα Μορς (CW), το ραδιοτηλέτυπο (RTTY) τηλεόραση αργής σάρωσης (SSTV), γρήγορης σάρωσης (FSTV), τη φωνή (SSB, FM).
- Ψηφιακές επικοινωνίες όπως PACKET RADIO, AMTOR, PACTOR κ.λ.π.
- Κατασκευή και εκτόξευση ραδιοερασιτεχνικών τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων (σε συνεργασία και με τη βοήθεια της NASA.
- Μικροκυματικές επικοινωνίες,
- Με το APRS, (automatic position report system = σύστημα αυτόματης αναφοράς θέσεως, σύστημα ασυρμάτου με GPS), κάνουν γνωστή τη θέση των κινητών ή σταθερών σταθμών τους ανά πάσα στιγμή.
Διάθεση για προσφορά – Δραστηριότητες
Οι ραδιοερασιτέχνες είναι πάντα έτοιμοι να τεθούν στην υπηρεσία του κοινωνικού συνόλου με αυτοθυσία και αυταπάρνηση και φυσικά χωρίς καμία επιδίωξη ατομικού υλικού οφέλους.
Φορέας τους ραδιοερασιτεχνισμού στην ευρύτερη περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας, είναι η Ένωση Ραδιοερασιτεχνών Δυτικής Ελλάδας, με έδρα τo Αγρίνιο.
Η Ε.Ρ.Δ.Ε.
- παρέχει βοήθειά στα μέλη της, όσον αφορά τις σχέσεις τους με τις Ελληνικές Αρχές και τους ξένους Ραδιοερασιτεχνικούς φορείς,
- οργανώνει και συντηρεί δίκτυο αναμεταδοτών,
- έχει εκπονήσει σχέδιο και οργάνωσε ομάδες εκτάκτων αναγκών,
- προετοιμάζει τους ενδιαφερόμενους υποψήφιους ραδιοερασιτέχνες για τη συμμετοχή τους στις εξετάσεις,
- μετέχει σε διεθνείς διαγωνισμούς (CONTESTS) με πολλές διεθνείς διακρίσεις
- παρέχει επιτυχώς τηλεπικοινωνιακή κάλυψη σημαντικών αθλητικών κ.λ.π. γεγονότων.
Από τον Ιούνιο του 1995 έως σήμερα .το 2005 η Ε.Ρ.Δ.Ε. παίρνει μέρος σε όλα τα Contests (Παγκόσμιους Διαγωνισμούς Ραδιοτηλεπικοινωνιών). Η ομάδα αποστολών της Ένωσης με Special διακριτικά J41AW, J41W, J41AFA, J48W, J48AFA και με πολλά άλλα Special διακριτικά με πάνω από 1.800.000 επαφές κάνει την εμφάνιση της δυναμικά στα HF προβάλλοντας μέσα από αυτές τις επαφές την ιστορία του τόπου τις ομορφιές της Ελλάδας και το αρχαίο Ελληνικό πνεύμα Η Ε.Ρ.Δ.Ε. ανοίγει τις πόρτες συνεργασίας με τον Δήμο Αγρινίου αλλά και με άλλους Δήμους, Κοινότητες και κοινωνικούς φορείς της περιοχής με στόχο την παρουσίαση και προβολή της Δυτικής Ελλάδας στο κόσμο των ραδιοερασιτεχνών μέσα από δραστηριότητες και επαφές. Ο ραδιοερασιτεχνισμός προβάλλεται από την Ε.Ρ.Δ.Ε μέσα από τα τοπικά μέσα μαζικής ενημέρωσης Αξιοποιούνται οι ομάδες εκτάκτων αναγκών με την συνεργασία του Δήμου Αγρινίου.
Η Ε.Ρ.Δ.Ε. σήμερα παίζει έναν σημαντικό ρόλο παρέμβασης στην κοινωνική ζωή του τόπου μας, ειδικά στο χώρο των ραδιοερασιτεχνών έρχεται η παγκόσμια αναγνώριση της, βραβεύεται, όπως βραβεύονται και πολλά από τα μέλη της, δημιουργεί σχολείο για την εκπαίδευση υποψηφίων ραδιοερασιτεχνών, διοργανώνει σεμινάρια για τις ραδιοεπικοινωνίες κ.τ.λ.
Πώς μπορεί κάποιος να γίνει ραδιοερασιτέχνης
Για να γίνει κάποιος ραδιοερασιτέχνης πρέπει να περάσει με επιτυχία εξετάσεις του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών.
Οι εξετάσεις διεξάγονται με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή πλέον και διενεργούνται, συνήθως, δύο φορές το χρόνο στις περιφερειακές Υπηρεσίες του Υπουργείου.
Η εξεταστέα ύλη περιλαμβάνει: ραδιοθεωρία, κανονισμούς ραδιοεπικοινωνιών, φωνητικό αλφάβητο, βασικές γνώσεις ηλεκτρονικής και ηλεκτρολογίας.
Κάθε πτυχιούχος ραδιοερασιτέχνης παίρνει διακριτικό κλήσης του σταθμού του, μοναδικό στον κόσμο, πχ. SZ1A.