Μπορεί να υπάρχουν πολλοί τρόποι για να επιβεβαιωθεί ένα QSO με κάποιο άλλο σταθμό (LoTW, E-qsl, κλπ), αλλά ο κορυφαίος τρόπος, κατά τη γνώμη μου, είναι η QSL κάρτα και ιδιαίτερα αυτή που θα λάβουμε δωρεάν “via bureau”. Όταν κάποτε πάρουμε στα χέρια μας την QSL κάρτα του DX σταθμού, εκτός από τα στοιχεία της επικοινωνίας, νιώθουμε να έχουμε στα χέρια μας και την προσωπικότητα του χειριστή του σταθμού, με τον οποίο πριν από καιρό (ή και χρόνια καμιά φορά) είχαμε ένα, έστω ολιγόλεπτο, QSO.
Στις μέρες μας η ποιότητα της QSL κάρτας ποικίλλει. Άλλες φορές είναι υπέρ-πολυτελείας δισέλιδο έντυπο, τυπωμένο σε ακριβό πλαστικοποιημένο χαρτί και περιέχει πολλές πληροφορίες. Άλλες πάλι είναι μόλις μια ασπρόμαυρη φωτοτυπία σε χαρτί, που η πίσω πλευρά του έχει χρησιμοποιηθεί για άλλο σκοπό. (περιοδικό, χαρτί περιτυλίγματος κλπ).
Τα θέματα των μπροστινών όψεων των καρτών ποικίλουν. Ο μεγαλύτερος όγκος καρτών απεικονίζει ένα χαρακτηριστικό τοπίο της πόλης ή της περιοχής του ραδιοερασιτέχνη. Πολλές QSL κάρτες έχουν την φωτογραφία του χειριστή να κάθεται υπερήφανα, πού αλλού, στο shack του.
Μέγεθος
Κάτι που θα πρέπει να προσέχουμε όταν παραγγέλνουμε τις QSL κάρτες μας, ιδιαίτερα σε κάποιο τυπογραφείο της πόλης μας, είναι το μέγεθος. Το σωστό μέγεθος είναι 9Χ14 εκατοστά. Το χαρτί καλό είναι να μην βαρύτερο από 300 γραμμάρια/μ2. Αν απευθυνθούμε σε εξειδικευμένες με το αντικείμενο επιχειρήσεις (σε Ελλάδα ή στο εξωτερικό) θα μας φτιάξουν το σωστό προϊόν (σε διαστάσεις, βάρος χαρτιού, απαραίτητες πληροφορίες) και, συνήθως, σε πολύ καλή τιμή.
Ταξινόμηση για αποστολή στο Bureau
Όταν στέλνουμε τις κάρτες μας ταχυδρομικώς ή τις παραδίδουμε στο QSL BUREAU, καλό είναι να τις ομαδοποιούμε ανά χώρα. Αυτός που θα τις παραλάβει θα πρέπει να τις ταξινομήσει ανά χώρα για να τις στείλει. Έτσι αν δεν είναι ταξινομημένες ανά ράδιο-χώρα κάποιος θα πρέπει να το κάνει. Μην ξεχνάμε ότι τη διαχείριση και την ταξινόμηση των εισερχόμενων και εξερχομένων καρτών στο κάθε bureau, την επιμελούνται, κάποιοι συνάδελφοι, εθελοντικά.
Μπορεί να υπάρχουν πολλοί τρόποι για να επιβεβαιωθεί ένα QSO με κάποιο άλλο σταθμό (LoTW, E-qsl, κλπ), αλλά ο κορυφαίος τρόπος, κατά τη γνώμη μου, είναι η QSL κάρτα και ιδιαίτερα αυτή που θα λάβουμε δωρεάν “via bureau”.
Γι αυτό πρέπει όλοι μας να βοηθάμε, για την ταχύτερη διεκπεραίωση της διαδικασίας. Για παράδειγμα όταν έρθει ένα κουτί των 10 κιλών με QSL κάρτες από την Ιαπωνία, για παράδειγμα, ο συνάδελφος στο bureau θα πρέπει να διαθέσει 8-10 ώρες, για να τις ταξινομήσει και να τις τοποθετήσει στις αντίστοιχες θυρίδες των μελών. Και φυσικά εθελοντικά! Καλό είναι να ξέρουμε ότι οι κάρτες που πάνε στο QSL bureau με τελικό προορισμό το εξωτερικό και δεν είναι στοιχειωδώς ταξινομημένες, μαζεύονται σε κουτιά και διαλέγονται όταν υπάρχει ελεύθερος χρόνος από τους εθελοντές του QSL bureau. Άρα καθυστερούν σημαντικά κι αυτό δεν το θέλει κανείς.
Πώς όμως τις ταξινομούμε;
Ένα απλό λαστιχάκι, για να συγκρατεί και να διαχωρίζει τις κάρτες που προορίζονται για την ίδια χώρα, είναι αρκετό. Για παράδειγμα οι κάρτες σας με prefix ΕΑ-ΕΑ6-ΕΑ8-ΕΑ9-EG-EH-AM κλπ θα αποσταλούν στο ίδιο QSL bureau, το Ισπανικό.
Μπορεί να είναι διαφορετικές ράδιο-χώρες (Ισπανία, Βαλεαρίδες, Κανάρια, κλπ) αλλά όλες αυτές οι ραδιο-χώρες ανήκουν στην Ισπανία και εξυπηρετούνται από το Ισπανικό QSL Bureau.
Εξαίρεση υπάρχει για τις ΗΠΑ, όπου υπάρχουν 11 Bureaus, τα W1, W2, W3, W4, και WA4, W5, W6, W7, W8, W9, W0 (και φυσικά τα άλλα prefixes που αρχίζουν από Α-Κ-Ν). Άρα αντίστοιχα θα πρέπει να διαχωρίσουμε τις κάρτες μας.
QSL Manager
Κάποιοι σταθμοί έχουν QSL Manager: κάποιον δηλαδή άλλον που διαχειρίζεται τις κάρτες τους. Όταν στέλνουμε την κάρτα μας στον QSL manager του DX σταθμού, ευνόητο είναι ότι θα τοποθετήσουμε την κάρτα αυτή στο πακέτο της χώρας του QSL manager και όχι στην χώρα του DX σταθμού. Συνήθως οι DX σταθμοί που ανήκουν σε χώρες με μικρό ραδιοερασιτεχνικό πληθυσμό έχουν κάποιον QSL manager σε Ευρώπη ή Αμερική.
Τι άλλο πρέπει να προσέξουμε
Πριν συμπληρώσουμε την κάρτα μας με τον DX σταθμό, καλό είναι να ερευνήσουμε αν η συγκεκριμένη ραδιο-χώρα (ή entity) [1] έχει QSL bureau. Αυτή την πληροφορία θα την βρείτε στο site της IARU
Για να μη σπαταλάμε άσκοπα τις κάρτες μας, ας ελέγξουμε πρώτα αν ο σταθμός στον οποίο απευθυνόμαστε στέλνει κάρτα χωρίς να λάβει τη δική μας. Οι περισσότεροι σταθμοί αναφέρονται σχετικά στη σελίδα τους στο qrz.com ή και σε άλλα αντίστοιχα site. Αν δούμε την υπόδειξη «QSL via OQRS» (Online Qsl Request Service), μπορούμε να ζητήσουμε την κάρτα μας για το συγκεκριμένο QSO ηλεκτρονικά. Για να το κάνουμε αυτό πρέπει συνήθως ή να πάμε στο site της DX-pedition ή στο log του σταθμού (συνήθως στο clublog.org ή στην σελίδα του σταθμού στο QRZ και σε άλλα sites). Έτσι διευκολύνουμε το qsl bureau αποστολής αλλά το κυριότερο θα έχουμε την κάρτα του σταθμού που μας ενδιαφέρει αρκετά συντομότερα (τουλάχιστον ένα χρόνο νωρίτερα).
Υπάρχουν επίσης και κάποιοι εξαιρετικοί QSL managers [2] που έχουν δικό τους άψογο σύστημα OQRS και δεν είναι «κυνηγοί δολαρίων». Καλό είναι να ψάξουμε μήπως ο DX σταθμός του οποίου θέλουμε την κάρτα του, συνεργάζεται με κάποιον από αυτούς.
Επίσης πριν στείλουμε την κάρτα μας μέσω του QSL bureau στον DX σταθμό, ας ελέγξουμε αν δέχεται κάρτες via bureau, ή μόνο direct ή «ανεβάζει» τα QSO του στο LoTW ή στέλνει επιβεβαίωση μέσω της e-QSL .cc ή qrz.com ή qrzcq.com κλπ. Είναι κρίμα να συμπληρώσουμε μια κάρτα, να διακινείται από το bureau, να φτάνει στην χώρα του παραλήπτη και εκεί ή να πετιέται (κάποιες χώρες τις πετάνε) ή να επιστρέφεται (κάποιες λίγες χώρες τις επιστρέφουν). Έτσι μετά από αρκετούς μήνες ή χρόνια να καταλήγει πάλι στη θυρίδα μας. Φυσικά η πολυπόθητη κάρτα του DX σταθμού δεν θα έρθει ποτέ, ώστε να την υποβάλουμε για κάποιο award (βραβείο).
Direct κάρτες
Δυστυχώς στις μέρες μας έχουν αυξηθεί αυτοί που δεν στέλνουν κάρτες μέσω bureau. Πώς θα πάρουμε την κάρτα τους; Οι περισσότεροι από αυτούς που απαντούν μόνο direct, δε θα μας στείλουν την κάρτα τους, παρά μόνο αν υπάρχουν 2 ή 3 δολάρια μέσα στον φάκελο (επί το ραδιοερασιτεχνικότερο, green stamps, για ευνόητους λόγους) που θα πρέπει να τους στείλουμε. Βλέπετε το δολάριο είναι το διεθνές νόμισμα που υπάρχει χάρτινο σε τόσο μικρή αξία. Αν υπήρχε χάρτινο το ένα Ευρώ η κατάσταση θα ήταν καλύτερη για όλους μας γιατί δεν θα ψάχναμε για χαρτονομίσματα του 1 δολαρίου[3]. Έχω διαπιστώσει ότι συγκεκριμένος «επαγγελματίας» DX-peditioner ζητά 3 δολάρια για να στείλει κάρτα ή 1 δολάριο για να ανεβάσει την επαφή στο LoTW. Κάποιες φορές το τιμολόγιο διαφοροποιείται ανάλογα με το πλήθος των QSO που θα επιβεβαιωθούν.
Τελευταία διαπίστωσα ένα νέο κόλπο: χρησιμοποιούν άλλο χαρακτηριστικό κλήσης για QSO σε FT8 και άλλο χαρακτηριστικό για QSO σε SSB και σε CW. (Η QSL κάρτα είναι μία με δυο χαρακτηριστικά αλλά πληρώνεις εις διπλούν, καθαρή τρέλα).
Συνήθως στις οδηγίες που δημοσιεύει ο χειριστής ή ο QSL manager του dx σταθμού, θα δούμε κάποια αρκτικόλεξα σαν τα: S.A.S.E. ή S.A.E.
Το πρώτο είναι από τα αρχικά των λέξεων Self Addressed Stamped Envelope και απευθύνεται κυρίως σε ομοεθνείς του όπου ζητά μαζί με την κάρτα τους να στείλουν και ένα φάκελο που θα έχουν γράψει την ταχυδρομική διεύθυνση τους και θα έχουν κολλήσει το ανάλογο γραμματόσημο, ώστε να βάλει την κάρτα του και να τους την ταχυδρομήσει. Αυτό θα το δούμε να συμβαίνει κυρίως μεταξύ των Αμερικανών συναδέλφων. Για όλους εμάς τους άλλους ισχύει το δεύτερο που είναι τα αρχικά των λέξεων Self Αddressed Εnvelope.
Σε αυτή την περίπτωση ο dx σταθμός ζητά, εκτός από την κάρτα μας και τα «green stamps», στον ίδιο φάκελο να βάλουμε και ένα ακόμη φάκελο με την ταχυδρομική μας διεύθυνση, ώστε με τα δολάρια που θα βρει μέσα να αγοράσει τα κατάλληλα γραμματόσημα και με αυτό τον δεύτερο φάκελο να μας ταχυδρομήσει την κάρτα του.
Κάποτε, τότε που υπήρχε έλεγχος συναλλάγματος και τα «green stamps» ήταν δυσεύρετα υπήρχε η χρήση του IRC (International Reply Coupon), ένα κουπόνι που το αντάλλαζε ο dx σταθμός με γραμματόσημο, αλλά στις μέρες μας δεν γίνεται αποδεκτό τις περισσότερες φορές. (Για το IRC υπάρχει ανάλογο άρθρο.)
Ειδικά διακριτικά
Υπάρχουν συνάδελφοι που θέλοντας να γιορτάσουν κάποιο τοπικό γεγονός που αφορά στην πόλη τους, κάνουν τις κατά νόμο διαδικασίες και χρησιμοποιούν κάποιο ειδικό διακριτικό κλήσεως που δεν έχει την συνηθισμένη δομή των ελληνικών διακριτικών του τύπου SV + αριθμός + τρία γράμματα. Για παράδειγμα ο συνάδελφος SV9XXX βγαίνει στον «αέρα» με το special call J49ABC. Ανακοινώνει στο qrz.com και σε άλλα παρόμοια sites το τυπικό : for J49ABC qsl via SV9XXX. Μέχρι εδώ όλα καλά. Πρέπει όμως να ενημερώσει και το διαχειριστή του bureau ότι manager για τον J49ABC είναι ο SV9XXX! Για την Ελλάδα πρέπει να ενημερώσει δηλαδή την ΕΕΡ εγγράφως και να καταβάλει τα ανάλογα τέλη για το άνοιγμα θυρίδας και τη διαχείριση του ειδικού διακριτικού. Άλλος είναι ο φορέας που χορηγεί την ειδική άδεια για το ειδικό διακριτικό κλήσης (Υπουργείο) και άλλος είναι ο φορέας που διακινεί τις κάρτες μας (ΕΕΡ).
Κατά καιρούς έρχονται στο Ελληνικό qsl bureau, κάρτες από το εξωτερικό που αφορούν ειδικά διακριτικά που «βγήκαν στον αέρα» πριν χρόνια και δεν μπορούν να επιδοθούν διότι έχει παρέλθει η ημερομηνία για την οποία έλαβε την άδεια χρήσης του QSL bureau κι έτσι είναι πλέον ένα άγνωστο διακριτικό κλήσης. Καλό λοιπόν είναι, όποιοι συνάδελφοι θέλουν να λαμβάνουν τις κάρτες με τα special callsigns, να επικαιροποιήσουν τις σχετικές πληροφορίες, κλπ., τηλεφωνώντας στην Γραμματεία της ΕΕΡ. Όταν διαχειριζόμουν το bureau της ΕΕΡ είχα καταγράψει πάνω από 600 τέτοιες περιπτώσεις ενώ ενήμερα ήταν περί τα 40 μόνο!
Σταθμός που δεν είναι μέλος, με Manager που είναι μέλος του Ελληνικού QSL bureau.
Υπάρχει άλλη μια περίπτωση που μπορεί κάποιος να μην παραλαμβάνει τις κάρτες του. Ας δούμε ένα παράδειγμα για να το καταλάβουμε καλύτερα. Ο συνάδελφος SV1YYY είναι μέλος του bureau, οπότε στη θυρίδα του ταξινομούνται οι κάρτες του. Αυτός έχει κάποιον γνωστό (ας πούμε SV1ZZZ), που ΔΕΝ είναι μέλος του bureau. Έχει όμως αναρτήσει στην σελίδα του στο qrz.com το συνηθισμένο: SV1ZZZ via SV1YYY (μη μέλος via μέλους). Και σε αυτή την περίπτωση το Ελληνικό bureau, δεν διακινεί κάρτες μη μελών του (άρθρο Γ.16.4.1 του Καταστατικού της ΕΕΡ), ακόμη κι αν ο qsl manager είναι μέλος της. Υπάρχει όμως η δυνατότητα για κάποιον συνάδελφο όπου και αν βρίσκεται και εφόσον δε θέλει να είναι μέλος της ΕΕΡ, αλλά θέλει να διακινεί τις κάρτες του μέσα από το Ελληνικό QSL bureau, να μπει σ’ ένα ιδιαίτερο καθεστώς που να του επιτρέπει να στέλνει και να λαμβάνει απεριόριστο αριθμό QSL καρτών ανά έτος. Με ένα τηλεφώνημα στην Γραμματεία της ΕΕΡ, θα μάθει ο ενδιαφερόμενος τις διαδικασίες και το αντίστοιχο κόστος.
Νομίζω ότι είναι φυσικό και ισχύει παντού ότι όποιος λαμβάνει υπηρεσίες από ένα φορέα πρέπει και να τις πληρώνει. Δυστυχώς και η ΕΕΡ αγοράζει τις ταχυδρομικές υπηρεσίες και τις μετακυλύει στα μέλη της επιμερίζοντας τες έτσι που να καλύπτεται το κόστος χωρίς να προσδοκά οικονομικά οφέλη από την διακίνηση των καρτών.
Ελπίζω αυτό το άρθρο να βοηθήσει όλους εσάς και να περιορίσετε τα έξοδα σας σε κάρτες που πάνε χαμένες, αλλά κυρίως να πολλαπλασιαστούν οι κάρτες που κατά καιρούς λαμβάνετε. Από την άλλη θα διευκολυνθούν γενικότερα οι συνάδελφοι των bureaus στην διακίνηση των καρτών ώστε να μεγαλώσει η αξιοπιστία της διακίνησης των καρτών via bureau.
Όποιος θέλει διευκρινήσεις μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μου.
73 de Μιχάλης SV1MO
[1] Π.Χ. το SV1XX, ή το SV2ZZ κλπ είναι η χώρα Ελλάδα ενώ τα SV9XZX ή SV5ZXZ είναι ραδιοερασιτεχνικές «οντότητες – entities» που ανήκουν στη Ελλάδα αλλά είναι ξεχωριστές ραδιοχώρες, η πρώτη είναι η CRETE και η δεύτερη η DODECANESE (κατά την IARU). Το γιατί συμβαίνει αυτό, ξεφεύγει από τον σκοπό του παρόντος άρθρου.
[2] Έχω γνωρίσει προσωπικά τους M0OXO και M0URX στο hamfest της Γερμανίας που έχουν εξαιρετικά sites από τα οποία μπορούμε να ζητήσουμε να μας στείλουν την κάρτα που μας ενδιαφέρει από την λίστα των σταθμών που εξυπηρετούν. Είναι τυπικοί και ανταποκρίνονται άμεσα είτε για via bureau είτε για direct αποστολές.
[3] Στις τράπεζες μας δύσκολα βρίσκονται χαρτονομίσματα του ενός δολαρίου. Όλοι σχεδόν οι QSL managers της Ευρώπης, ανακοινώνουν στο qrz.com ή στα site τους, ότι πουλάνε δολάρια, αφού τους καταβληθεί μέσω PayPal το συμφωνημένο ποσό. Μετά σας αποστέλλουν τα χαρτονομίσματα ταχυδρομικώς. Αν στον δρόμο χαθεί ο φάκελος, περάστε τα έξοδα στις ζημίες. Το χόμπι γίνεται όσο ακριβό θέλεις.
(Δεν επιτρέπεται η αντιγραφή όλου ή μέρους του άρθρου από το site της ΕΡΔΕ, χωρίς την σύμφωνη γνώμη του υπογράφοντος)
